Lonżowanie to wspaniałe urozmaicenie treningu naszego konia. Jednak, aby osiągnąć zamierzony efekt, musi się ono odbywać w odpowiedzialny i prawidłowy sposób. Pracując z koniem na lonży, powinniśmy się zaopatrzyć w odpowiedni sprzęt, oraz trzymać się kilku prostych zasad. W tym artykule rzucimy trochę więcej światła na ten rodzaj pracy z ziemi i pomożemy Ci się do niego odpowiednio przygotować.
Po co lonżujemy konia?
Wiele osób uważa, że lonżowanie służy głównie do tego, aby pomóc koniowi pozbyć się nadmiaru energii i zapewnić mu ruch w sytuacji, kiedy jazda jest niemożliwa lub nie mamy na nią odpowiednio dużo czasu. Jest to jednak tylko jeden z wielu powodów, dla których powinniśmy sięgać po ten rodzaj treningu. Korzyści płynących z lonżowania jest o wiele więcej:
- Jest to niezbędny element w pracy z młodym koniem. Pomaga mu rozwinąć siłę i równowagę niezbędną do noszenia ciężaru jeźdźca bez szkody dla siebie. Pomoże to uniknąć w przyszłości niepotrzebnych przeciążeń i kontuzji.
- Umożliwia młodym koniom przyzwyczajenie się do siodła i reszty sprzętu, bez ciężaru jeźdźca.
- Pomaga w budowaniu szacunku i zaufania między koniem a jeźdźcem.
- W przypadku bardziej doświadczonych koni lonżowanie pomaga w osiągnięciu wyprostowaniu i w poprawie rytmu. Dzięki niemu możemy wpłynąć np. na bardziej regularny kłus czy lepsze przejścia w galopie. Odpowiednie lonżowanie może nam pomóc rozwiązać wiele problemów w pracy pod siodłem.
- Lonżując konia możemy wykryć kulawiznę czy inne nieregularności ruchu.
- Dla koni powracających do treningu po kontuzji, lonżowanie jest bezpiecznym sposobem na ponowne wprowadzenie do pracy i spalenie nadmiaru energii.
Jaki sprzęt będzie nam potrzebny do lonżowania?
Lonżując konia, powinniśmy zadbać o wygodę i bezpieczeństwo – zarówno nasze, jak i naszego wierzchowca. Chociaż asortyment sprzętu do lonżowania jest dosyć spory, to tutaj skupimy się na jego podstawowych elementach.
Lonża
Lonża powinna mieć długość co najmniej ośmiu metrów, aby móc na niej pracować w wygodny sposób. Ważne jest, żeby nie była zbyt cienka oraz była wykonana z dość miękkiej taśmy, która nie będzie obcierać dłoni lonżującego. Najlepiej sprawdzą się lonże bawełniane takie jak ta.
Kawecan
Kawecan to rodzaj ogłowia używany tylko do lonżowania. Jest on szczególnie polecany do pracy z młodymi końmi, gdyż rozkłada odpowiednio nacisk lonży na pysk konia i w przypadku ewentualnego szarpnięcia nie robi koniowi krzywdy. Na nachrapniku kawecanu znajdują się zazwyczaj trzy pierścienie – środkowy służy do zapięcia lonży, natomiast do bocznych pierścieni możemy zapiąć wodze pomocnicze.
Bat do lonżowania
Bat do lonżowania jest o wiele dłuższy od standardowych batów. Twarda część ma około dwóch metrów, natomiast sznureczek może mieć nawet trzy metry długości. Bat musi być odpowiednio długi, aby pomóc Ci utrzymać konia nawet na większym kole. Zwróć uwagę na to, aby bat był odpowiednio lekki. Podczas lonżowania bat nie powinien leżeć na ziemi w żadnym momencie, także pamiętaj, że będziesz musiał trzymać go w jednym ręku przez stosunkowo długi czas.
Pas do lonżowania
Sprawdza się lepiej niż siodło, szczególnie jeśli chcemy użyć wodzy pomocniczych takich jak wypinacze czy gog. Dzięki odpowiednio umiejscowionym na pasie kółkom możemy lepiej kontrolować pozycję wodzy i stopień wypięcia. Jeśli lonżujemy konia w siodle, pamiętajmy o tym, aby zabezpieczyć strzemiona tak, aby nie obijały boków konia (lub zupełnie je wypiąć).
Owijki/ochraniacze
Podobnie jak w czasie jazdy pod siodłem, również podczas lonżowania powinieneś używać ochraniaczy treningowych lub owijek. Pomogą ona zabezpieczyć nogi Twojego konia przed uderzeniem kopyt. Jest to szczególnie ważne w sytuacji, kiedy koń jest podkuty.
Rękawiczki
Lonżując konia, nie zapomnij, aby zawsze ubierać rękawiczki. Zapobiegnie to bolesnym otarciom w momencie, kiedy koń np. spłoszyły się i niespodziewanie szarpnął lonże. Zaleca się również noszenie kasku, szczególnie pracując z młodym koniem, którego reakcje ciężej jest nam przewidzieć.
Najważniejsze zasady prawidłowego lonżowania
- Przygotuj odpowiednią przestrzeń
Konia najlepiej lonżować w zamkniętym lonżowniku/round penie. Ograniczy to pole jego ruchu oraz sprawi, że będzie bardziej skupiony na sygnałach lonżującego, a nie np. na innych koniach znajdujących się na ujeżdżalni. Jeśli nie masz dostępu do lonżownika, możesz spróbować ograniczyć odpowiednią przestrzeń na placu kawaletkami. W każdym wypadku sprawdź, czy podłoże jest równe oraz, czy nie jest śliskie. Pamiętaj również, że przestrzeń powinna być odpowiednio duża tak, aby koło na którym lonżujemy konia, miało średnicę minimum dziesięciu metrów (optymalnie powinno to być dwadzieścia metrów).
- Nie lonżuj konia zbyt długo ani zbyt często
Mimo wielu niewątpliwych zalet, lonżowanie jest również dość obciążające dla końskich stawów. Trening na lonży nie powinien trwać dłużej niż 30 minut, a jego częstotliwość nie powinna być większa niż parę razy w tygodniu.
- Zawsze trzymaj lonże w górze
Jedną z najbardziej niebezpiecznych sytuacji, która może się wydarzyć podczas lonżowania, jest taka, w której koń owinie sobie lonże wokół nogi. Może to prowadzić do spłoszenie lub nawet przewrócenia się konia. Aby tego uniknąć, zawsze trzymaj lonże w górze tak, aby nie ciągnęła się po ziemi. Zadbaj również o to, żeby wodza nie była poplątana i abyś w każdym momencie mógł ją swobodnie wydłużyć lub skrócić. Nigdy nie owijaj lonży wokół ręki!
- Pamiętaj o rozgrzewce
Podobnie jak w przypadku treningu w siodle, zadbaj o odpowiednią rozgrzewkę. Zacznij od stępa i kłusa. Postaraj się uspokoić i wyciszyć konia przed przejściem do wyższych chodów oraz nie pozwalać na zachowania, na jakie nie pozwoliłbyś pod siodłem, takie jak np. brykanie, wspinanie się czy gonienie.
- Odpowiednie przypięcie lonży i kontakt
Najlepszym rozwiązaniem jest tu kawecan. Jeśli jednak go nie posiadasz, możesz użyć kantara lub ogłowia. Kantar będzie działał delikatniej, ale jeśli potrzebujesz większej kontroli nad koniem, możesz przypiąć wodzę do wewnętrznego kółka wędzidła. Nigdy nie przypinaj wodzy do zewnętrznego kółka. Działanie będzie wtedy zbyt mocne, a przy napięciu lonży wędzidło będzie się wbijać w podniebienie konia. Lonżując w ogłowiu, najlepiej wypnij wodze. Jeśli jest to krótka lonża przed jazdą, możesz je zaplątać i zapiąć o podgardle.
- Bata używaj rozważnie
Bat do lonżowania służy do kontrolowania tempa konia, pomaga utrzymać go na kole i zapobiega wchodzeniu konia do środka czy niekontrolowanym zmianom kierunku. Nigdy nie powinien być używany do bicia konia! Nadmierne machanie i trzaskanie batem sprawi, że koń szybko stanie się nieczuły na sygnały. Aby wzmocnić działanie bata, używaj również głosu – z czasem wiele koni zaczyna reagować na same komendy głosowe.
- Pracuj równomiernie w obie strony
Podobnie jak podczas jazdy pod siodłem, staraj się pracować równomiernie na obydwie strony. Możesz zacząć od tej lepszej, aby wyrobić w koniu pewność siebie i później przejść na tę mniej wygimnastykowaną. Rób często przejścia. Dzięki nim koń stanie się bardziej uważny.
